Petersburg - Moskwa - Irkuck - Władywostok. Podróż najdłuższą linią kolejową świata, tam gdzie diabeł mówi dobranoc.

Oto historia niezwykła, napisało ją życie. Jej główną bohaterką jest młoda kobieta, Władysława Pawłowska, która wiosną 1940 r., w czasie tzw. drugiej deportacji została wywieziona z Brodów do Liniejewki w północnym Kazachstanie. To także historia jej męża, oficera Jana Pawłowskiego, zamordowanego w Katyniu w kwietniu 1940 r. Występuje tu jeszcze jeden bohater, mały Jędruś, do którego tęsknota i miłość, skłoniła Władysławę do bohaterskiej ucieczki z Sybiru. To myśl o nim i wiara w Bożą Opatrzność pozwoliła jej przetrwać zesłanie, radzieckie więzienie, głód, upodlenie i zaprowadziła z powrotem na rodzimą ziemię. ,,Synuniu mój malutki, ojciec Twój, matka i wujkowie cierpią dlatego, byś Ty już nigdy nie potrzebował cierpieć. Wywalczą Ci i wycierpią tę dobrą i spokojną przyszłość. Kiedyś gdy Bozia wszystko odmieni i powrócimy, mateńka Twoja weźmie Cię na kolana i opowiadać będzie jak to jest na Sybirze. Jakie tu stepy olbrzymie, nad którymi latają masami jastrzębie i wiatry wieją ogromne. Jak jeżdżą Kozacy i Kirgizi o twarzach tajemniczych, w olbrzymich czapach futrzanych z nahajami w rękach... Jak mateńka Twoja pracowała na stepach Azji i do malutkiego Jędrusia tęskniła, patrzyła zawsze na zachód, czy wiatr jej czegoś nie przyniesie od synunia malutkiego. Będzie to wtedy śliczną bajką. [ ]" Fragment listów

Ewa z Wendorffów Felińska (1793-1859). Szlachecka córka z dobrego litewskiego domu, całe życie szukała towarzystwa ludzi mądrych i myślących. Przyjaźniła się z Józefem Ignacym Kraszewskim, matką Juliusza Słowackiego, współdziałała w konspiracji z Szymonem Konarskim.
W lipcu 1838 roku Ewa Felińska została aresztowana. Blisko rok więziona, w końcu uznana za czynną uczestniczkę spisku na cara. Wysłano ją "na wieczne zamieszkanie" na Syberię, do Berezowa. Szymon Konarski został stracony.
Wkład Ewy Felińskiej w polską historię jest nie do przecenienia - zarówno dzięki jej działalności niepodległościowej i literackiej, jak i przez osobę syna, arcybiskupa Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, świętego Kościoła katolickiego.

Oto pamiętnik Damy. Zjawisko częste, ponieważ damy pisały i piszą pamiętniki zawsze, choć nie zawsze mają coś do powiedzenia. Ale ten pamiętnik jest wyjątkowy, bo jego Autorka to prawdziwa, dziewiętnastowieczna polska Dama, którą los rzucił w krainę Dzikich. Pisze dlatego, że inaczej nie zniosłaby tęsknoty za domem i dziećmi. Jej pamiętnik to reporterski zapis wydarzeń. Może wydać się zimny i oschły, ale to tylko pozory, za którymi skryły się burzliwe emocje i osobista tragedia.

Akcja powieści, zamknięta w ramach lat 1930-1946, rozpoczyna się w momencie, kiedy bolszewickie władze przystępują do tak zwanego rozkułaczania chłopów. Bohaterka utworu, Tatarka Zulejka, w jednej chwili traci wszystko - gospodarstwo, ognisko domowe, męża. Deportowana wraz z tysiącami innych na Syberię doświadcza wielu dramatycznych wydarzeń, w okrutnych warunkach walczy o przeżycie własne i urodzonego już na zesłaniu syna.
Powieść atrakcyjną fabularnie, można traktować również jako swoisty zapis dojrzewania duchowego i mentalnego bohaterki. Paradoksalnie, właśnie w koszmarnej rzeczywistości otwierają się jej oczy na wiele nieznanych dotąd spraw, zyskuje nową, wyrazistą osobowość.

Stanisław Kalisz, jako filmowy dokumentalista, latami podążał polskimi śladami po Syberii, by pokazać prawdę o wielkiej i przeciętnej historii, o bohaterach i zwyczajnych ludziach, o tym co przeminęło i co wciąż żywe. Raz jeszcze postanowił ożywić i przywołać filmowe duchy, tym razem opisując je w drugiej części Syberyjskiego transu.W tej książce udamy się na europejską daleką Północ, wybierzemy się do położonej w tundrze przeklętej Workuty, na słynnego Biełomora - Kanał towarzysza Stalina i na Wyspy Sołowieckie, od których rozpoczął się wyjątkowy w skali całego świata ponury eksperyment z pieriekowką - ulepszaniem człowieka, przekuwaniem go w roboczego wołu. Polecimy nie tylko na Syberię, ale także do Kazachstanu, gdzie z naszą bohaterką spróbujemy odszukać maleńką osadę Barataj, w którym jako dziewczynka znalazła się za karę, bo tato był przedwojennym oficerem wojska i brał udział w wojnie 1920 roku.Odbędziemy podróż słynną Koleją Transsyberyjską. Nawiedzą nas duchy. Żelazna dama odkryje swoje tajemnice.A sama Syberia? Ona staje się coraz bardziej modna. Wiele się tam zmieniło, tu i ówdzie wybudowano drogi, hotele, pensjonaty, zajazdy. I robi się nad Świętym Morzem coraz bardziej kurortowo, wczasowo, tłoczno. Jednak ta kraina jest olbrzymia i nadal dzika, więc turystom łatwo się nie podda.